طریقه نصب باتری یو پی اس
برای اینکه UPS بتواند وظیفهاش را درست انجام دهد نصب صحیح و اصولی باتری آن اهمیت ویژهای دارد که ما در این مقاله به شکلی دقیق و کاربردی به بررسی روش نصب باتری UPS و نقشه سیمکشی آن میپردازیم تا هر کسی چه کاربر خانگی و چه تکنسین فنی بتواند با اطمینان و دقت بالا این فرایند را انجام دهد.
شناخت نوع باتری یو پیاس
پیش از هر چیز باید بدانیم یو پی اس از چه نوع باتری استفاده میکند که معمولاً دو نوع باتری در این دستگاهها رایج است:
- باتری سیلد اسید (Sealed Lead Acid – SLA)
این نوع باتریها بسته و بدون نیاز به نگهداری هستند و در بیشتر سیستمهای خانگی و اداری از همین نوع استفاده میشود.
- باتری لیتیوم یون (Lithium-ion)
که گرانتر ولی سبک تر و با عمر طولانیتر است و این نوع بیشتر در مدلهای صنعتی یا پیشرفتهتر کاربرد دارد.
نکته مهم اینکه شناخت نوع باتری مهم است چون نحوهی اتصال، زمان شارژ اولیه و حتی نحوهی نگهداری آنها متفاوت است.
ایمنی قبل از نصب
بدیهی است پیش از شروع نصب رعایت اصول ایمنی ضروری است و حتی اگر یو پی اس دستگاه کوچکی باشد ولتاژ باتری میتواند خطرناک باشد همچنین این موارد شاید ساده بهنظر برسند اما دقیقاً همین نکات هستند که جلوی بسیاری از حوادث و آسیبها را میگیرند پس موارد کلیدی ای که لازم است رعایت شود عبارتند از:
- یو پی اس را خاموش و از برق جدا کنید.
- در محیط خشک و بدون رطوبت کار کنید.
- از دستکش عایق و ابزار مناسب استفاده کنید.
- هیچگاه باتریها را در نزدیکی شعله یا گرما قرار ندهید.
- از لمس دو سر ترمینال با دست یا ابزار فلزی خودداری کنید.
آمادهسازی محل نصب
محل قرارگیری باتری باید مناسب باشد و محیطهایی با دما و رطوبت کنترلشده بهترین گزینه هستند همچنین گرمای زیاد باعث کاهش عمر باتری میشود. دماهای بالای ۲۵ درجه سانتیگراد میتواند عمر مفید باتریهای سیلد اسید را به نصف کاهش دهد پس بهتر است دستگاه یو پی اس در محلی نصب شود که تهویهی مناسبی دارد و در معرض تابش مستقیم نور خورشید نیست همچنین اطمینان حاصل کنید که فضای کافی برای تهویهی هوا در اطراف آن وجود دارد و در مدلهای ایستاده هم باید از تراز بودن سطح زمین و استحکام آن مطمئن شوید.
گامبهگام تا نصب باتری یو پی اس
گام اول آمادهسازی و بررسی باتریها
تمام باتریها باید از یک مدل، ظرفیت و تاریخ تولید باشند زیرا ترکیب باتریهای قدیمی و جدید یا مدلهای مختلف باعث ناهماهنگی در شارژ و دشارژ میشود و عمر کل مجموعه را کاهش میدهد پس پیش از نصب ولتاژ هر باتری را با مولتیمتر بررسی کنید تا از سلامت آن مطمئن شوید چرا که اختلاف ولتاژ بیش از ۰.۲ ولت بین باتریها میتواند در عملکرد یو پی اس اختلال ایجاد کند.
گام دوم چیدمان باتریها
باتریها را روی پایه یا رک مخصوص قرار دهید و جهت قرارگیری آنها باید به گونهای باشد که کابلها کوتاهترین مسیر ممکن را طی کنند همچنین فاصله مناسب بین باتریها برای تهویه و جلوگیری از حرارت نیز ضروری است.
گام سوم اتصال باتریها به یکدیگر
بر اساس نقشه مدار (که معمولاً در دفترچه یو پی اس یا روی برچسب بدنه درج میشود) باتریها را به صورت سری یا موازی متصل کنید و کابلهای قرمز رنگ معمولاً مثبت (+) و کابلهای سیاه یا آبی رنگ منفی (-) هستند.
پس از اتصال با مولتیمتر مقدار ولتاژ خروجی کل پک را بررسی کنید که این مقدار باید با مشخصات ورودی یو پی اس (مثلاً ۲۴ ولت یا ۴۸ ولت) مطابقت داشته باشد.
گام چهارم اتصال پک باتری به یو پی اس
اکنون کابلهای خروجی باتری را به ترمینالهای مخصوص در پشت یو پی اس وصل کنید که معمولاً بر روی دستگاه دو ترمینال با علامت + و – وجود دارد همچنین پیش از اتصال نهایی بررسی کنید پیچها کاملاً محکم و بدون لق بودن باشند زیرا اتصال سست میتواند باعث جرقه یا داغ شدن بیش از حد شود.
گام پنجم تست عملکرد
پس از شارژ کامل نوبت به تست کارکرد یو پیاس میرسد که برای این کار مراحل زیر را انجام دهید:
- دستگاههای مورد نظر (مثلاً کامپیوتر یا مودم) را به خروجی یو پی اس وصل کنید.
- برق اصلی را وصل کرده و از عملکرد عادی مطمئن شوید.
- حالا برق ورودی را قطع کنید تا یو پیاس وارد حالت باتری شود.
- اگر دستگاهها بدون مشکل روشن ماندند یعنی نصب باتری درست انجام شده است در غیر این صورت باید اتصالات، جهت قطبها و وضعیت سلامت باتری را دوباره بررسی کنید.
در نهایت هم برق ورودی را قطع کنید تا مطمئن شوید یو پی اس واقعاً در حالت باتری کار میکند که در این حالت باید تجهیزات متصل بدون قطعی به کار خود ادامه دهند.
نکات مهم در هنگام اتصال کابل ها:
- ابتدا کابلهای مثبت را به هم وصل کنید سپس کابلهای منفی را.
- از کابلهایی با قطر مناسب و روکش سالم استفاده کنید.
- پس از اتمام نصب اتصالات را دوباره بررسی کنید تا لق یا شل نباشند.
- در برخی یو پی اسها معمولاً یک سوئیچ DC Disconnect بین باتری و یو پیاس وجود دارد که این سوئیچ کمک میکند در زمان تعمیر یا تعویض بتوان باتریها را ایمن از مدار خارج کرد.
نکاتی در مورد تعویض باتری قدیمی
باتری یو پی اس معمولاً بین ۲ تا ۵ سال عمر دارد و البته این عدد به شرایط محیطی، تعداد دفعات قطع برق و نحوهی شارژ بستگی دارد همچنین زمانی که یو پی اس مدت زیادی در حالت هشدار یا خطا قرار میگیرد یا شارژ کامل نمیشود احتمالاً زمان تعویض باتری فرا رسیده است.
و در زمان تعویض:
- از باتری همظرفیت و هم مدل با قبلی استفاده کنید.
- باتری های قدیمی را در مراکز بازیافت یا نمایندگیهای معتبر تحویل دهید.
- هرگز باتری جدید و قدیمی را با هم در یک مدار استفاده نکنید.
در آخر نصب باتری یو پیاس شاید در ظاهر ساده بهنظر برسد اما اگر با دقت و رعایت اصول انجام شود تأثیر مستقیم بر کارایی و طول عمر سیستم دارد زیرا باتری قلب تپندهی یو پیاس است و اگر درست نصب و نگهداری شود سالها بدون دردسر کار میکند و در حساسترین لحظات وقتی برق میرود از تجهیزات شما محافظت خواهد کرد.
